Als manager wil je het liefst dat alle neuzen dezelfde kant op staan. Dat iedereen achter genomen besluiten staat en zich aan de afspraken houdt.
Maar wat doe je als dit in de praktijk niet gebeurt? Als, ondanks de afspraken, er nog steeds geroddeld wordt, mensen geen melding maken van wat hen dwarszit en zij hun eigen gang blijven gaan, ondanks dat je al zo vaak hebt verteld wat de bedoeling is van het nieuwe beleid?
Je steekt er zo veel energie in, maar het voelt alsof je tegen een muur praat. Zo frusterend!
Gelukkig kun jij als leidinggevende hierin echt het verschil maken en een verandering in gang zetten.
De afgelopen tijd ben ik als gespreksleider onderdeel geweest van verschillende sessies en bijeenkomsten van grotere en kleinere teams, waarin gevoelige thema’s besproken moesten worden. Het viel mij daarin op dat er één factor is die onmisbaar is om het doel van een open en effectief gesprek te behalen: de stem van de minderheid moet gehoord worden. Het tegengeluid. De kritische noot.
Op het moment dat er ruimte is voor de afwijkende stem, voelt iedereen zich veilig, en is men pas bereid om zich open en eerlijk uit te spreken.
In eerste instantie voelt dat ongemakkelijk. We willen toch graag focussen op het positieve? Op de mogelijkheden? We willen toch uitstralen dat we één team zijn, eensgezind?
Laat mij je meenemen naar twee recente voorbeelden uit mijn werkpraktijk die mij inspireerden:
Op een bijeenkomst voor nabestaanden en professionals in rouwverwerking en uitvaartzorg, waarin in eerste instantie verhalen van gemis en verdriet werden gedeeld, klonk ineens een tegengeluid: “Soms is iemands overlijden een opluchting voor de nabestaanden. Er is dan geen verdriet, maar lichtheid. Het kan dan heel vervelend zijn als iedereen voor je invult dat je vast heel verdrietig bent over het verlies.”
Doordat deze uitvaartbegeleider haar ervaringen deelde met de rest, en een ander perspectief bood wat nog niet benoemd was door anderen, maar wel door een aantal mensen werd herkend, kreeg het gesprek meer diepgang en kleur. De boodschap was helder: alle verhalen, alle ervaringen zijn even welkom. We hoeven niet hetzelfde te vinden. We hoeven alleen maar naar elkaar te luisteren en nieuwsgierig te zijn.
Op een andere bijeenkomst, over veiligheid, bij een grote overheidsinstantie, maakte een manager het verschil. In zijn welkomstwoord benoemde hij iets wat speelde in de onderstroom en in het dagelijks werk onderbelicht was: “Sociale veiligheid is ook veiligheid.”
Door de aard van de werkzaamheden in deze organisatie, was het voor de hand liggend geweest om de zijn verhaal te concentreren op technische aspecten, procedures en wetten. Want dat aspect van veiligheid zou de rest van de dag ook besproken worden. Hij benoemde echter dat veiligheid uiteindelijk afhankelijk is van hoe mensen met elkaar omgaan. Persoonlijke grenzen worden hierbij bedoeld en onbedoeld soms overschreden. Het is cruciaal dat mensen zich hierin gehoord en serieus genomen voelen.
Na de woorden van deze manager werd verder gepraat in sessies met kleinere groepen. Doordat de manager een opening had geboden, werden ook in de subsessies situaties benoemd waar een minderheid tegenaan liep. Deze minderheid was gewend geraakt zich aan te passen aan de meerderheid en zich niet meer uit te spreken, maar dankzij deze manager kwamen hun geluiden uit de onderstroom en werden ze benoemd.
En doordat de minderheid zich nu durfde uit te spreken, werden ook collega’s die zich niet bewust waren van de gevoeligheden die speelden, onderdeel van het gesprek. En daarmee van de oplossing. Doordat ook de stem van de minderheid gehoord werd, ontstond een meer compleet en meer gezamenlijk beeld van waar pijnpunten liggen en op welke punten actie ondernomen moest gaan worden.
Dit zijn slechts twee voorbeelden van de kracht van het horen van alle perspectieven. Als de boodschap niet is: we moeten het allemaal eens zijn over wat we denken en voelen, maar: ieders stem verdient aandacht en respect, dan zullen medewerkers zich gaan uitspreken.
En als mensen zich gaan uitspreken en zich gehoord voelen, zal hun betrokkenheid en verantwoordelijkheidsgevoel bij het vinden en bijdragen aan een oplossing, alleen maar toenemen.
Wil jij ook graag meer grip op wat speelt in de onderstroom en de wandelgangen, en ben je zoekende in hoe je dit aan kunt pakken? Neem contact met mij op, ik denk graag met je mee en ontwerp een bijeenkomst op maat voor jullie.